İklim krizinin yol açtığı kuraklık ve çölleşme sonucu oluşan kırmızı renkli tabakalı silikat, şehirleri turuncuya boyuyor. Kişilerin maruz kaldığı bu çöl tozları ve hava kirliliği sağlık için ciddi tehditler oluşturuyor. Peki, çöl tozu nedir, neden oluşur ve zararları nelerdir?
ÇÖL TOZU NEDİR?
Uzmanlar, çöl tozlarını ‘turuncu tehlike’ olarak tanımlıyor. Bu tozlar, fırtınalar eşliğinde binlerce kilometre yol kat edebiliyor ve kıtalar arası etkilere neden olabiliyor. Türkiye’nin Doğu Akdeniz havzasında yer alması nedeniyle, Sahra Çölü, Arabistan Yarımadası ve İran çöllerinden gelen tozların önemli bir kısmı ülkemizi etkisi altına alıyor.
ÇÖL TOZU NEDEN OLUR?
Türk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu Üyesi Uzm. Dr. Sabri Serhan Olcay’a göre, her yıl ortalama 20 milyon ton çöl tozu Anadolu’ya ulaşıyor. Bu tozlar, özellikle mart, nisan ve mayıs aylarında etkisini gösteriyor. Avrupa’ya ulaşan tozların bile %12’si Sahra Çölü’nden kaynaklanıyor.
ÇÖL TOZU ZARARLARI!
Çöl tozlarının insan sağlığına olan etkileri önemli. Uzm. Dr. Olcay, toz fırtınalarının şehirlerde hava kirliliğine ve sağlık sorunlarına yol açtığını belirtiyor. Astım, KOAH, kalp hastalıkları gibi rahatsızlıkları olanlar, bu tozlara maruz kaldıklarında daha fazla risk altında bulunuyorlar.
Önceki yıllarda Avrupa’da çöl tozlarının neden olduğu etkiler görülmüştü. Alp dağlarının bile turuncuya boyandığı bir dönem yaşanmıştı. Türkiye ise her yıl çöl tozlarının etkisi altına giriyor ve bu hafta da benzer bir durum bekleniyor.
TURUNCU TEHLİKEYE KARŞI ÖNLEM ALIN!
Toraks Derneği’nin önerilerine göre, çöl tozlarının etkisi altında kalan kişilerin kapalı ortamlarda kalmaları, mümkünse maske kullanmaları ve dışarı çıkarken ağız ve burnu korumaları önemlidir. Ayrıca, egzersiz yapmamak ve araç kullanırken havalandırmayı kapatmak da faydalıdır.
Uzm. Dr. Selin Çakmakcı Karakaya’ya göre, çöl tozlarına maruz kalmak özellikle solunum sorunları olan kişiler için tehlikeli olabilir. Öksürük, nefes darlığı gibi şikayetler de artış görülebilir. Bu nedenle, toz fırtınaları sırasında dikkatli olmak ve korunma önlemlerini almak önemlidir.
Çöl tozları, ciddi sağlık riskleri oluşturan bir doğal olaydır. Ancak, doğru önlemler alındığında bu riskler azaltılabilir. Uzmanların uyarılarına dikkat ederek, sağlığımızı korumak için gerekli adımları atmamız önemlidir.
